Triển lãm cá nhân của Nguyễn Ngọc Liêm

Khai mạc triển lãm: 14.09.2019 @17:00
Thời gian triển lãm: 14.09.2019 — 19.10.2019
Địa điểm: Sàn Art
Toà nhà Millennium Masteri
Phòng B6.16 & B6.17
132 Bến Vân Đồn, Phường 6, Quận 4,
Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
(vào từ cổng Nguyễn Hữu Hào)

Xưởng vẽ của Nguyễn Ngọc Liêm nằm ở Biên Hoà, một thành phố công nghiệp nhỏ, nơi Liêm trưởng thành và dần dần thẩm thấu cảnh quan đô thị vùng ven vào tác phẩm, vào tay, vào nhãn quan của mình. Nơi đây, thôn dã và thị thành đan cài: trùng trùng những nhà ống hẹp, những sừng sững ảm đạm nhà máy cư trú cùng rừng dầu, rừng tràm và nhịp triều lên xuống trên sông Đồng Nai. Chuyển động địa phương ngày càng uốn theo dòng luân chuyển hàng hoá dọc những vành đai vây bọc thành phố, theo logic của hiệu suất và kỷ luật, nhưng miền đất lẩn mình vào tranh của Nguyễn Ngọc Liêm không phải là hạ tầng đơn điệu của công nghiệp, hay văn bản mạch lạc về thành phố quy hoạch, dễ đọc, mà là những cảnh, những mảnh ký ức gắn với rừng, trời, những khu phố, những căn phòng hướng nội, thuần lành, mang dấu u ẩn. Phóng rộng đời sống thường nhật của tĩnh vật lên toan khổ lớn và thu gọn cây cối, đầm lầy um sùm vào tranh cỡ nhỏ, nghệ sĩ tiết dụng những cách nhìn, đặt khuôn hình, lựa tỉ lệ và chơi với phối cảnh, với niềm xa nỗi gần, đánh thức nhạy cảm và đưa mắt người xem về những hiện diện bình phàm.

Bộ tranh đồng vọng những lớp lang đồ hoạ, đường viền sạch và mảng màu phẳng xuất hiện trong tranh phong cảnh điền dã của Alex Katz, cảnh ngoại ô California của David Hockney, không gian trong nhà và tĩnh vật của Jonas Wood, hay những nhịp cảnh-quan-thơ trong tranh khắc gỗ của Kamisaka Sekka đầu thế kỷ 20. Liêm kỹ càng nhìn và học từ một phong cách nằm lưng chừng giữa phương thức tái hiện Pop kiểu cơ học và truyền thống hội họa hiện thực, với quan tâm về ngôn ngữ của hình học, ánh sáng và thời gian tĩnh. Bộ tác phẩm nỗ lực lật mở những chi tiết vi hình, vô danh, thậm chí nghèo nàn, thuộc dòng chảy thường nhật—những ngôi nhà liền kề, dấu xước trên tường, chớp cửa, chuyến phà đợi bão trên sông nặng phù sa. Dù vẽ bột màu trên chất liệu giấy khiêm tốn hay acrylic trên toan, nghệ sĩ luôn nhất quán với hoài bão làm mới môi cảnh tứ bề bụi bặm, truy cầu, lưu trữ tính khơi cảm của nhịp sống hàng ngày, của những trống không chắng hề trống không, mà ngược lại, thấm đẫm những phẩm chất, không chỉ khía cạnh hội họa như hình hài, sắc thái, bề mặt, mà còn những mùi hương, những chuyện vụn, những riêng tư tích tụ cùng nhau.

Rồi những cảnh tượng ngoại ô súc tích, hầu như rạng nắng, cũng vẫn mang mạch ngầm quạnh hiu. Không khí tịch mịch chuyển khẽ trong những cơn mây bão, những khúc khuya buông, giữa vắng mặt con người, cùng hiện diện triền miên của mái tôn, vách tường mòn vắng, nhìn từ góc bên. Chân trời mơ hồ giữa lạc quan và trầm ưu đã cho những bức hình này một lực hút khác thường. Đồ vật và nơi chốn trong tranh tán phát khí quyển tỉnh lẻ quen thuộc, nhưng đồng thời mang bóng xa lạ, lạ hoá khỏi những địa chỉ có thể gọi tên: chúng tự trị trú ngụ tại một miền cá nhân bềnh bồng phiền ưu. Nghệ sĩ-du nhân liên miên tha thẩn loanh quanh phố, chạy xe dọc những lối vòng quanh co, say mê trong tiềm năng dừng nghỉ, quan sát, truy dấu, kết đọng những cơn mộng thấp thoáng bất tận, bất khả cập bến, hay mãi lơ lắc gần, những toạ độ buồn trên mê lộ trần ai.

những vành đai vây bọc thành phố (beltways that rim this city): Rich, Adrienne. 2012. ‘Reforming the Crystal.’ Collected Poems: 1950-2012. New York: W. W. Norton & Company.

văn bản mạch lạc về thành phố quy hoạch, dễ đọc (clear text of the planned and readable city): de Certeau, Michel. 1984. The Practice of Everyday Life. Berkeley: University of California Press, p. 93.

thấm đẫm những phẩm chất (saturated with qualities): Foucault, Michel. 2005. ‘Of Other Spaces: Utopias and Heterotopias’, từ Neil Leach (Biên tập) Rethinking Architecture. New York: NXB Routledge/Taylor & Francis, tr. 349.

Văn bản triển lãm: Nguyễn Hoàng Quyên.

Đọc thêm về nghệ sĩ: http://san-art.org/vi/producer/nguyen-ngoc-liem/